دشمن کیست؟ بخش دوم

بخش دوماز سال 1262 تا 1332 عملکرد آمریکا در ایران به شدت تحت الشعاع نفوذ و سلطه عمیق روسیه و انگلیس قرار داشت. سیاست کلی آمریکا در این مدت بر محور اعتماد و اثبات حسن نیت، استوار بود. مشهورترین عناصر آمریکایی برای پیشبرد این سیاست در آن مقطع زمانی، هوارد باسکرویل، ساموئل مارتین جردن و لوییس دریفوس بودند.

هوارد باسکرویل در تبریز با طرفداران نهضت مشروطه همکاری کرد و در سال 1909 در جریان مبارزات مشروطه خواهی کشته شد. آمریکاییها سعی کردند تا در تبلیغات خود او را همچون یک قهرمان ملی به افکار عمومی مردم ایران معرفی کنند.

ساموئل جردن مدیریت دبیرستان آمریکاییها در تهران را بر عهده داشت. او از سال 1324 به بعد مدیر کالج آمریکایی ها در تهران شد.

لوئیس دریفوس در طول جنگ جهانی دوم، از سال 1319 تا 1323 وزیر مختار آمریکا در ایران بود. هدف عمده او افزایش اعتماد مردم ایران و دولتمردان ایران به آمریکا و معرفی آمریکا به عنوان دوست مردم ایران بود.

مشزوطه خواهان، حضور و نفوذ دو قدرت جهانی، یعنی روس و انگلیس در ایران را عامل اصلی فقر و عقب ماندگی کشور می دانستند و برای همین، درصدد جایگزینی نیروی سوم و بدون سابقه استعماری در منطقه و ایران بودند. از این رو، ایالات متحده به عنوان همین قدرت سوم وارد صحنه ایران شد. دولت و مجلس دوم مشروطه، تصمیم گرفتند که از وجود مستشاران خارجی استفاده کنند. لذا برای تنظیم امور مالی از دولت آمریکا تقاضای تعدادی مستشار نمودند.

به دنبال این درخواست، مورگان شوشتر در رأس هیأتی ددر سال 1290 به ایران آمد. وی پس از مدتی، اعتماد مجلس را جلب و اختیارات وسیعی را کسب نمود و توانست به امور مالی و حتی گمرکات ایران سر و سامان دهد. با توجه به مخالفت دولت های روس و انگلیس، او ناگزیر به ترک ایران شد، ولی او بود که زمینه مستشاران آمریکایی را به کشورمان در مقاطع بعدی باز کرد.

ادامه دارد...

برای مشاهده بخش اول کلیک کنید.

برای مشاهده متن کامل کلیک کنید.